ዜና

ኤጀንሲ ህዝባዊ ጥዕና ሽወደን፡ ምሉእ ሓበሬታ ሃገራዊ መዝገብ ክታበት ዘሪቑ እዩ ዝብል ጥርጣረ ከም ዘሎዎ ገሊጹ። እቲ መዝገብ ሓበሬታ ክታበት ኣስታት 7 ሚልዮን ሽወደናውያን ዝሓዘ እዩ። እዚ ሓበሬታ ክዘርቚ ዝገበረ ኣማኻሪ ኣይቲ እዩ ተባሂሉ ከም ዝጥርጠ ተሓቢሩ’ሎ። በዚ ድማ ሕጊ ምስጢር ጥሒስካ ብዝብል ተኸሲሱ ኣሎ። እቲ ኣማኽሪ ነዚ ገበ ንኣይወዓልኲዎም ክብል ነቲ ክስታት ክሒድዎ’ሎ። እዚ እናኾነ “ኣገልግሎት ስለያ ሽወደን ሳፖ” …

ሽወደን፡ ዳርጋ ክልተ ዓመት ድሕሪ ዝወሰደ መስርሕ፡ ሕጂ መበል 32 ኣባል ኔቶ ኮይና ኣላ። ሽወደን ምስ ጎረባብታ ሃገራት ኖርዲክን ባልቲክን ኣብቲ ወተሃደራዊ ኪዳን ኣብ እትጽንበረሉ ዘላ እዋን፡ ንኣስታት 200 ዓመታት ዝጸንሐ “መትከል ዘይሻራነት” መኸተምታ ተጌሩሉ’ሎ። ሬድዮ ሽወደን ኣብ ጎደናታት ዮተቦሪ ንዝረኸበቶም ዜጋታት ብዛኦባ እዚ ታሪኻዊ ለውጢ ፖሊሲ እንታይ ዝበለ ርእይቶ ከም ዘለዎም ኣዘራሪባ፡ ሰፊሕ ርእይቶታት ድማ ረኺባ’ላ። ሓደ ካብዞም ተሓተትቲ …

“ኤጀንሲ ህዝባዊ ጥዕና ሽወደን” ለበዳ ኮቪድ-19 ኣብ ጥዕና ህጻናት ዘስዕቦ ሳዕቤን ብዝምልከት ዘካይዶ መርመራ፡ መልከፍቲ ኮቪድ ንህጻናትን ስድራቤቶምን ብኸመይ ብቐጥታ ከም ዝጸለዎም ዝድህስስ ኣይኮነን ብዝብል ነቐፌታ የጋጥሞ’ሎ። ኣብ ክንዳኡ “ማሕበር ኮቪድ ሽወደን” ኣብቲ ጸብጻቡ ምዕጻው ኣብያተ ትምህርትን ካልእ እገዳታትን ንህይወት ህጻናት ብኸመይ ከም ዝጸለዎ ኣተኲሩ ከም ዝጸንሐ ይገልጽ። ሚኒስተር ማሕበራዊ ጉዳያትን ህዝባዊ ጥዕናን ጃኮብ ፎርስሜድ ንኣገልግሎት ሬድዮ ሽወደን ኣብ ዝሃቦ …

ሕጽረት ኣብ ስሩዕ ሕክምናን መጥባሕትን ዘገልግሉ ከባብያዊ መደንዘዚታት ኣብ መላእ ሃገር ኣብ ብዙሓት ክሊኒካት ክንክን ጥዕናን መጥባሕቲ ስኒን ጸገማት የስዕብ ኣሎ። ሕጽረት ሓደ ካብቶም ዝበዝሑ ዓይነታት መዐገሲ ቃንዛ ውሽጢ ዓዲ፡ ሲታነስት ዝበሃል፡ ንዝበዝሐ ክፋል ዓመተ 2024 ክቕጽል ትጽቢት ከምዝግበር ኤጀንሲ ፍርያት ሕክምና ሽወደን ሓቢሩ። ከምኡ’ውን ብመሰረት ጸብጻብ ሬድዮ ሽወደን፡ ነርስታት ጽሑፋዊ ሓበሬታ እቶም ካብ ካልእ ከባቢታት ኤውሮጳ ዝኣትዉ መደንዘዚ መድሃኒትታት …

ኣብ ሽወደን ካብ ዓሰርተ ምምሕዳራት ከተማ ደረጃ ብከላ ኣየር ኣብ ቅድመ ትምህርቲ ዘለዎ ከባቢታት ዝዕቅና ካብ ሓደ ዝውሕዳ ምዃነን ኣገልግሎት ዜና ሬድዮ ሽወደን ኣመልኪቱ። ፍርቂ ካብተን ኣገልግሎት ቅድመ-ትምህርቲ ዝህባ ትካላት ጽሬት ኣየር ከባቢ ንጥዕና ህጻናት ሓደገኛ ክኸውን ኣብ ዝኽእለሉ ቦታታት ዝርከባ ምዃነን ነዚ ዳህሳስ ኣተሓሳሳቢ ዝገብር እዩ። በዚ ድማ ክኢላታት፥ ምምሕዳራት ከተማ ኣብ ቅድመ ትምህርቲ ዝሓሸ ዳህሳስ ጽሬት ኣየር ዘይብለን …

ሓደ ህጻን ኣብ ሽወደን ኣበየናይ ሸነኽ እታ ሃገር ይቕመጥ ዝብል ረቑሒ ናብ ሓኪም ስነ-ኣእምሮ ንምኻድ ክንደይ ግዜ ክጽበ ከም ዘለዎ ይውስን ምህላዉ፥ እዚ ድማ ንውዕል መሰል ህጻናት ሕቡራት ሃገራት ዝጥሕስ ምዃን ተገሊጹ። እዚ ናይ ትጽቢት ግዜ ሕክምና ስነ-ኣእምሮ ህጻናትን መንእሰያትን (BUP) ቅቡል ኣይኮነን ክትብል ሓባሲት ንብዓት ህጻናት ኤልሳቤጥ ዳህሊን ትገልጽ። ብርክት ዝበሉ ህጻናት ብጉዳይ ጥዕና ኣእምሮ ይሳቐዩ ከምዘለዉ፡ ንኣእምሮኣዊ ንጥፈታት …

ልዕሊ ፍርቂ ካብ ኖርወጃውያን፡ ንካልኦት ብሄራት ዘነኣእስ ቃላት ዝመመለዪኡ “ዓሌትነት መዓልታዊ” ብሰፊሑ ከም ዝዕዘቡ ሓደ ዳህሳስ ኣመልኪቱ። እዚ ድማ ዓሌትነት ክሳብ ክንደይ ጸገም ኮይኑ ይቕጽል ምህላዉ ዘርኢ ኮይኑ፡ ኡኢጽሮም እናወሰኸ ዝመጹ ኖርወጃውያን ከም ዝፈልጥዎ እቲ ዳህሳስ ኣጣሊሉ’ሎ። እቲ ዳህሳስ ብደረጃ ሃገር ብናይ ምርምር ትካል ኖርስታት ንኖርወጅያን ብሮድካስቲንግ (NRK) ዝተኻየደ እዩ። 47% ካብቶም እዚ ሕቶ ዝቐረበሎም መዓልታዊ ዘጋጥም ዓሌትነት “ኣዝዩ ዘስፋሕፍሐ” …

ጣሊባን ኣብ 2022 ኣብ ኣፍጋኒስታን ኣዝመራ ዕጸፋርስ ካብ ዝእግድ ንደሓር፡ ሂሮይን ኣብ ሽወደን ዝያዳ ክቡርን ንምርካቡ ዝኸበደን ኮይኑ’ሎ። ከም ውጽኢቱ ድማ፡ ወልፊ ዘለዎም ሰባት ኣብ ክንድኡ ናብ ዝበርትዑን ሲንተቲካውያንን ዕጸፋርስ ናይ ምምራጽ ተእኽሎታት ኣናኦኣበየ ከም ዝመጽእ ጌርዎ’ሎ። “ሓያሎ ሰባት ብዕጸፋርስ ይድንዝዙ ኣለዉ” ይብል ኣብ ሊንሾፒንግ ዝርከብ ወልፊ ዘለዎም ሰባት ዝእለዩሉ ማሕበር።

ሽወደን ኣብ ከቢድ ጸጥታዊ ስግኣት ከም እትርከብ ኣገልግሎት ስለያ ሽወደን ሳፖሓቢሩ። ስርሒታት ስለያ ሩስያ ንጸጥታ ሽወደን ዓቢ ስግኣት የስዕብ ምህላዉ ሳፖ ትማሊ ረቡዕ ኣብ ዘቕረቦ ዓመታዊ ጸብጻቡ ገሊጹ’ሎ። ተግባራት ሓይልታት ወጻኢ፥ ጎነጻያንን ጥሩፋትን ተሓዋዊሱ ስግኣታት ጸጥታ ሽወደን እናተደራረቡ ይመጽ ኣለዉ ክብል እቲ ጸብጻብ ኣመልኪቱ።

ፊንላንድ ናብ ሩስያን ማእከላይ ኤስያን ክትገብሮ ዝጸንሐት ሰደድ ርኡይ ምንቁልቋል ከምዘርኣየ ተገሊጹ። ኣብ ውሽጢ ዝሓለፋ ክልተ ዓመታት ጥራይ እዚ ሰደድ ብ 68.9% ከምዘንቈልቈለ “ስታቲስቲክስ ኣህጉራዊ ንግድ” ዩሮስታት ይሕብር። ኣብ 2021 ፊንላንድ ብደረጃ ሕብረት ኣውሮጳ ናብዘን ዞባታት ዝነበራ ብጽሒት 3.9% እኳ እንተነበረ፡ ክሳብ 2023 ግን እዚ ኣሃዝ ናብ 1.9% ወሪዱ እዩ። እዚ ምንቁልቋል፡ ኩባንያታት ፊንላንድ ናብ ምብራቕ ዝገብርኦ ሰደድ ካብቲ ማእከላይ …