ሃገራዊ ዜና

ሓደ ካብቶም ኣዝዮም ፍቱዋት ኣወሃሃድቲ ሙዚቃን ሙዚቀኛ ጃዝን ሽወደን ዝኾነ ጆርጅ ሪደል ኣብ መበል 90 ዓመቱ ዓሪፉ። ሪድል ንገለ ካብቶም ኣብ ሽወደን ፍሉጣት ደርፍታት ንፊልምታት ህጻናት መጽሓፍቲ ኣስትሪድ ሊንድግረን ብምምርኳስ ኣዳልዩ እዩ። ህጻናት ሽወደን እናሰምዕወን ዝዓበዩ ከምኒ ኢዳ ሶማቪዛ ከምኡ’ውን ዱ ሻረሊል ሽንከቡ ስርሃት ድርሰታት ሪደል እየን ኔረን።

ኣብ ቀጽርታት ኣመሓደርትን ተቓወምትን ዘሎ ፍልልይ ደገፍ እናጸበበ ይኸይድ ከምዘሎ ኢንዲካተር ብስም ኣገልግሎት ዜና ሬድዮ ሽወደን ዘካየዶ ናይ ቀረባ ዳህሳስ ርእይቶ ኣመልኪቱ። ማዕረ ማዕሪኡ ድማ ንማግዳሌና ኣንደርሰን ካብ ተቓወምቲ ሶሻል ዲሞክራት ቀዳመይቲ ሚኒስተር ክትከውን ዝደልዩ ሰባት ውሑዳት እዮም። ኣብ ዩኒቨርሲቲ ዮተቦሪ ፕሮፌሰር ፖለቲካዊ ሳይንስ ሄንሪክ ኤከንግረን ኦስካርሰን፡ እቲ ውጽኢት ኣብዚ ቀረባ እዋን ኣብ ዙርያ እቲ ሰልፍን መራሒኡን ዝተራእየ ዕግርግር ዘንጸባርቕ …

ሃንጋሪ ንሕቶ ኣባልነት ሽወደን ናብ ኔቶ ንምጽዳቕ ዝወሰደቶ ውሳነ ብወግዒ ክትክትም ክሳብ 10 መዓልታት ክወስድ ይኽእል እዩ ተባሂሉ። ነዚ ዝበለ ቤት ጽሕፈት ኣፈ ጉባኤ ባይቶ ሃንጋሪ ከምዝኾነ ሬድዮ ኒውስ ሽወደን ጸብጺባ’ላ። ብኻልእ ወገን ኣብዚ ሰሙን ኣብ ዋሽንግተን ኣብ ዝርከብ ኤምባሲ ሽወደን ዝካየድ ተወጢኑ ዝነበረ ፍሉይ ኣቀባብላ ከምዝተሰጋገረ ማዕከን ዜና TT ሓቢራ’ላ። እዚ እናኾነ ቀዳማይ ሚኒስተር ሽወደን ኡልፍ ክሪስተርሾን፡ ባይቶ ሃንጋሪ …

ብቕድሚ ትማሊ ሰንበት ኣብ ስቶክሆልም ኣብ ዝርከብ ሰርገልስ ቶርግ ሰፊሕ ሰልፊ ተኻይዱ፡፡ እዚ ሰልፊ ንኻልኣይ ዓመት ወራር ሩስያ ኣብ ልዕሊ ዩክሬን ዘኪሩ’ሎ። ቀዳማይ ሚኒስተር ኡልፍ ክሪስተርሾን ኣብቲ ሰልፊ ኣብ ዝሃቦ መደረ፡ ስዕረት ሩስያ እቲ እንኮ ቅቡል መደምደምታ ናይቲ ኲናት ምዃኑ ኣስሚሩሉ’ሎ። ኣምባሳደር ዩክሬን ኣብ ሽወደን ብወገኑ፡ እቲ ሰልፊ ምናልባት ካብቲ ዝሓለፈ ዓመት ብዕጽፊ ዝዓበየ ክኸውን ከምዝኽእል ገሊጹ።

ባይቶ ሃንጋሪ ሎሚ ሽወደን ናብ ወተሃደራዊ ኪዳን ስሜን ኣትላንቲክ ኔቶ ንምጽንባር ዘቕረበቶ ሕቶ ኣመልኪቱ ኣድሚጹ። ዛጊት ኣብዚ ጒዳይ ንሕቶ ሽወደን ድምጺ ኣብ ምሃብ ሃንጋሪ ናይ መወዳእታ ሃገር ኮይና ጸኒሓ’ላ። እቲ ኣኼባ ከባቢ ሰዓት 1፡00 ድሕሪ ቀትሪ ዝጀመረ ኮይ እቲ ድምጺ ድማ ከባቢ ሰዓት 4፡30 ድሕሪ ቀትሪ ሽወደን ኣባል ኔቶ ክትከውን ብምድማጽ ነቲ ዝጸንሐ ናይ መወዳእታ ዕንቅፋት ክእለ ጌሩ’ሎ። ይኹን’ምበር፡ ባንዴራ …

ብኣማኢት ኣሽሓት ዝቑጸሩ መንእሰያት ደቂ ተባዕትዮ ሩስያ ናብ ዩክሬን ክዋግኡ ንኸይለኣኹ ብምፍራህ ካብታ ሃገር ምህዳሞም  ገለ ካብኣቶም ከኣ ኣብ ሽወደን ዕቚባ ምሕታቶም ተሓቢሩ። እዚ ይዂንምበር ዛጊት ብዙሓት ሩስያውያን ኣብ ሽወደን ዘቕረብዎ ናይ ዕቚባ ሕቶ እወታዊ መልሲ ኣይተዋህቦን ኣሎ። ሓደ ካብቶም ሕቶ ዕቚባኦም ተቐባልነት ዝረኸቡ መንእሰያት 33 ዝዕድሜኡ ኣንድሬይ ኮይኑ፡ ዝኾነ ይኹን ወተሃደራዊ ተመኩሮ የብሉን። ንሱ ምዕጾ ቤቱ ብልኡኻት ሰብመዚ ክዂሕኳሕ …

ሃንጋሪ “ሳብ ያስ ግሪፐን” ዝዓይነተን ኣርባዕተ ነፈርቲ ውግእ ካብ ሽወደን ንምግዛእ ስምምዕ ከምዝገበረት ዝሓለፈ ዓርቢ ኣፍሊጣ። ምስ ቀዳማይ ሚኒስተር ሽወደን ኡልፍ ክሪስተርሰን ኣብ ቡዳፐሽት ድሕሪ ዘካየዶ ዝርርብ ኣብ ዝሃብዎ ሓባራዊ ጋዜጣዊ ዋዕላ ቀዳማይ ሚኒስተር ሃንጋሪ ቪክቶር ኦርባን፡ እቲ ዝተኸተመ ስምምዕ ምክልኻል ንርክብ እተን ሃገራት ኣገዳሲ ምዃኑን ከም ኣባላት ኔቶ መጠን ምትእምማንን ምክብባርን ከዕዝዛ ከም ዘለወን ኣስሚሩሉ። ንሱ ወሲኹ ሓንቲ ሃገር …

ብሰንኪ ሕጽረት መምህራን ክፍልታት ትምህርቲ ቋንቋ ኣደ ክንድቲ ዝድለ ይሳለጡ የለዉን ተባሂሉ። ብውሕዱ ሓደ ወላዲ ዘለዎም ቀዳማይ ቋንቋኦም ሽወደንኛ ዘይኮነ ተማሃሮ ኣብ ቤት ትምህርቲ በቲ ቋንቋኦም ክመሃሩ መሰል ኣለዎም፡፡ እዚ ድማ ክፍሊ ”ቋንቋ ኣደ” እዩ ። ምምሕዳራት ከተማ ግና ብሰንኪ ሕጽረት ብቑዓት መምህራን ብብዙሕ ቋንቋታት ዝቐርብ ሕቶታት ንምምላእ ክሳብ ሕጂ ከም ዘይከኣላ እዩ ዝግለጽ። ቀንዲ ምኽንያት እዚ ክስተት መብዛሕትኡ ግዜ …

ዋላ’ኳ ኣብ ሰሜን ሽወደን ቅልጡፍ ናህሪ ምዕባለ እንተሃለወ፡ መንግስቲ ውሳነታት ንምሕላፍ ግዜኡ ኣብ ዝሓለፎ ስታቲስቲክስ ይምርኮስ ብምህላዉ፡ ንወፍሪ ትሕተ ቅርጺ ከምዘይምውል ብምግላጽ ሰብመዚ እቲ ከባቢ ስክፍታኦም ገሊጾም። ስታቲስቲክስ ትንበያ ብዝሒ ህዝቢ ሽወደን ኣብ ዝሓለፉ ትሽዓተ ዓመታት ኣብ ዝትሰላሰሉ ልምዓት ዝተመርኮሰ እዩ። “ኣብ መንጎ ክውንነትን መሰረት ውሳነታትን ዘሎ ጋግ ካብዚ ዝሰፍሐ ኮይኑ ኣይፈልጥን” ይብል ሪካርድ ካርስተድ ዝተባህለ ፖለቲከኛ ሰልፊ ማሕበራዊ ዲሞክራት …

ኣብ ደቡባዊ ሽወደን እትርከብ ስካነ፡ ኣብ መጻኢ ንወጻእተኛታት ወተሃደራት ኔቶ ብኸመይ ከም እተአንግድ መደብ ኣውጺኣ። ሽወደን ኣባል ናይቲ ኪዳን ምስ ኮነት ክትስዕቦ ካብ ዘለዋ ጠለባት ሓደ “ከም አአንጋዲት ሃገር መጠን ዘድሊ ደገፍ” ምሃብ ክኸውን እዩ። ተቐማጦ ስካነ ኣብ መጻኢ ብርክት ናይ ወጻኢ ወተሃደራት ክርእዩ ክኽእሉ እዮም፡፡ እዞም ወተሃአራት ብልክዕ ኣበይ ክሰፍሩ ምዃኖም ግና ብ ምስጢር ተታሒዙ’ሎ።