ሃገራዊ ዜና

ብሰንኪ ሕጽረት መምህራን ክፍልታት ትምህርቲ ቋንቋ ኣደ ክንድቲ ዝድለ ይሳለጡ የለዉን ተባሂሉ። ብውሕዱ ሓደ ወላዲ ዘለዎም ቀዳማይ ቋንቋኦም ሽወደንኛ ዘይኮነ ተማሃሮ ኣብ ቤት ትምህርቲ በቲ ቋንቋኦም ክመሃሩ መሰል ኣለዎም፡፡ እዚ ድማ ክፍሊ ”ቋንቋ ኣደ” እዩ ። ምምሕዳራት ከተማ ግና ብሰንኪ ሕጽረት ብቑዓት መምህራን ብብዙሕ ቋንቋታት ዝቐርብ ሕቶታት ንምምላእ ክሳብ ሕጂ ከም ዘይከኣላ እዩ ዝግለጽ። ቀንዲ ምኽንያት እዚ ክስተት መብዛሕትኡ ግዜ …

ዋላ’ኳ ኣብ ሰሜን ሽወደን ቅልጡፍ ናህሪ ምዕባለ እንተሃለወ፡ መንግስቲ ውሳነታት ንምሕላፍ ግዜኡ ኣብ ዝሓለፎ ስታቲስቲክስ ይምርኮስ ብምህላዉ፡ ንወፍሪ ትሕተ ቅርጺ ከምዘይምውል ብምግላጽ ሰብመዚ እቲ ከባቢ ስክፍታኦም ገሊጾም። ስታቲስቲክስ ትንበያ ብዝሒ ህዝቢ ሽወደን ኣብ ዝሓለፉ ትሽዓተ ዓመታት ኣብ ዝትሰላሰሉ ልምዓት ዝተመርኮሰ እዩ። “ኣብ መንጎ ክውንነትን መሰረት ውሳነታትን ዘሎ ጋግ ካብዚ ዝሰፍሐ ኮይኑ ኣይፈልጥን” ይብል ሪካርድ ካርስተድ ዝተባህለ ፖለቲከኛ ሰልፊ ማሕበራዊ ዲሞክራት …

ኣብ ደቡባዊ ሽወደን እትርከብ ስካነ፡ ኣብ መጻኢ ንወጻእተኛታት ወተሃደራት ኔቶ ብኸመይ ከም እተአንግድ መደብ ኣውጺኣ። ሽወደን ኣባል ናይቲ ኪዳን ምስ ኮነት ክትስዕቦ ካብ ዘለዋ ጠለባት ሓደ “ከም አአንጋዲት ሃገር መጠን ዘድሊ ደገፍ” ምሃብ ክኸውን እዩ። ተቐማጦ ስካነ ኣብ መጻኢ ብርክት ናይ ወጻኢ ወተሃደራት ክርእዩ ክኽእሉ እዮም፡፡ እዞም ወተሃአራት ብልክዕ ኣበይ ክሰፍሩ ምዃኖም ግና ብ ምስጢር ተታሒዙ’ሎ።

ኣብ ሽወደን 62,000 ሰባት ኣብ ጕጅለታት ገበነኛታት ከም ዝንቀሳቐሱ – ወይ ምስኦም ዝተኣሳሰሩ ምዃኖም ተሓቢሩ። ልዕሊ 5000 ካብዚኣቶም ትሕቲ ዕድመ እዮም። እዚ ኣሃዛት ሎሚ ፖሊስ ሽወደን ምስ ሚኒስተር ፍትሒ ጉናር ስትሮመር ብሓባር ኣብ ዘውጽኦ ሓድሽ ጸብጻብ እዩ ቃልዕ ተጌሩ። እዚ እናኾነ ኣብ ሽወደን ዝቕመጡ ዩክሬናውያን ስደተኛታት ብዛዕባ መጻኦም ተስፋን ሻቕሎትን ዝተሓዋወሶ ስምዒት ከም ዘለዎም ይግለጽ ኣሎ። ኦሌክሳንድራ ቤልያቭስካን ንእሽቶ ወዳን …

ሽወደን ኣብዚ ሰሙን ን ሓምለዋይ ጽገና ብዝምልከት ምስ ካሊፎርንያ ናይ ምትሕብባር ስምምዕ ከቲማ። ልእልቲ ቪክቶርያ ኣብዚ ኣብ መንጎ ፎርሰልን ኣመሓዳሪ ካሊፎርንያ ጋቪን ኒውሶምን ዝተኻየደ ምፍርራም ተረኺባ ነይራ። እዚ ስምምዕ ኣካል ናይቲ ኣብ መንጎ ሽወደንን መናሃርያ ጉግልን ኦፐን ኤይን ዝኣመሰሉ ዓበይቲ ናይ ቴክኖሎጂ ትካላት፡ ከምኡ’ውን ኣብ ዓለም ሓሙሻይ ዝዓበየ ቁጠባን ዝኾነት ካሊፎርንያን ዘሎ ምትሕግጋዝ ንምዕማቚ ዝዓለመ ዝዓበየ ስትራተጂ እዩ። ሚኒስተር ንግዲ …

ጣሊባን ኣብ 2022 ኣብ ኣፍጋኒስታን ኣዝመራ ዕጸፋርስ ካብ ዝእግድ ንደሓር፡ ሂሮይን ኣብ ሽወደን ዝያዳ ክቡርን ንምርካቡ ዝኸበደን ኮይኑ’ሎ። ከም ውጽኢቱ ድማ፡ ወልፊ ዘለዎም ሰባት ኣብ ክንድኡ ናብ ዝበርትዑን ሲንተቲካውያንን ዕጸፋርስ ናይ ምምራጽ ተእኽሎታት ኣናኦኣበየ ከም ዝመጽእ ጌርዎ’ሎ። “ሓያሎ ሰባት ብዕጸፋርስ ይድንዝዙ ኣለዉ” ይብል ኣብ ሊንሾፒንግ ዝርከብ ወልፊ ዘለዎም ሰባት ዝእለዩሉ ማሕበር።

ንፍቓድ ስራሕ ተባሂሉ ዝወጸ ዝተሓተ ደረት ደሞዝ ወሰኽ ኣብ ኤጀንሲ ስደተኛታት ን ዝግበር ምንጻግ ብናህሪ ከም ዝወሰኾ ተሓቢሩ። እቲ ለውጢ ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ሕዳር ኣብ ግብሪ ካብ ዝውዕል ንደሓር፡ እዚ ጠለብ ጽገና ምኽንያት 25% ምንጻግ ፍቓድ ስራሕ ኮይኑ ጸኒሑ’ሎ። ሓደ ወርሒ ቅድሚ እቲ ለውጢ፡ እቲ ተዛማዲ ኣሃዝ 1% ጥራይ ምንባሩ ብምዝካር እዚ ሕጊ ን ኣሃዝ ምንጻግ ፍቓድ ስራሕ ብዝተዓጻጸፈ ደረኣ …

መርማሪት መደብ ተሌቪዥን ሽወደን “ኡፕግራድ ግራንስኒን” ዶሴ ውልቃዊ ሓበሬታ ሪዝዩሚ ሓያሎ ሚኒስተራት ግጒይ ሓበሬታ ከም ዝሓዙ ድሕሪ ምቅልዓ ሓይሎ ሚኒስተራት ኣብ ገጻት መንግስቲ ዝርከብ ውልቃዊ ሓበሬታኦም ዝገብልጽ ዝርዝራት ይቕይርዎ ምህላዎም ተፈሊጡ። ሚኒስተር ትሕተ ቅርጽን ኣባይትን ኣንድርያስ ካርልሰን፡ ሚኒስተር ህዝባዊ ምምሕዳር ኤሪክ ስሎትነርን ሚኒስተር ኣረጋውያንን ማሕበራዊ ድሕነት ኣና ተንጀን፡ ደረጃ ትምህርቶም ዝምልከት ሓበሬታ ኣሪሞሞ ኣለዉ። ኣብ ሽወደን ሪዝዩሚ ኩሎም ሚኒስተራት ኣብ …

ሽወደን ኣብ ከቢድ ጸጥታዊ ስግኣት ከም እትርከብ ኣገልግሎት ስለያ ሽወደን ሳፖሓቢሩ። ስርሒታት ስለያ ሩስያ ንጸጥታ ሽወደን ዓቢ ስግኣት የስዕብ ምህላዉ ሳፖ ትማሊ ረቡዕ ኣብ ዘቕረቦ ዓመታዊ ጸብጻቡ ገሊጹ’ሎ። ተግባራት ሓይልታት ወጻኢ፥ ጎነጻያንን ጥሩፋትን ተሓዋዊሱ ስግኣታት ጸጥታ ሽወደን እናተደራረቡ ይመጽ ኣለዉ ክብል እቲ ጸብጻብ ኣመልኪቱ።

ዝቕባበ ሽወደን ተተሓሒዝዎ ዝነበረ ምንቊልቋል ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ጥሪ ደው ምባሉ፥ እዚ ድማ ብክኢላታት ስነቚጠባ ትጽቢት ክግበረሉ ዝጸንሐ ለውጢ ምዃኑ ተሓቢሩ። እቲ መጠን ዝቕባበ ኣብ ወርሒ ታሕሳስ 2.3% ጸኒሑ ኣብ 3.3% ደው ምባሉ ዝፍለጥ እዩ። ገለ ካብቶም በዚ ዝቕባበ ምኽንያት ዋጋኦም ብፍጥነት ዝውስኽ ዝነበረ ሃለኽቲ ቡን፡ ሻሂን ዘይቲ ምግቢን እዮም። ዓገለ ኣብ ጎነጽ ዝተዋፈሩ ኣኽረርቲ ባእታታት ኣብ AI ተገዳስነት የርእዩ …