ሃገራዊ ዜና

ኣስታት 420 ኣብያተ ትምህርቲ ሽወደን ምስቲ ኣብ ዝመጽእ ወርሒ ሰነ ዝካየድ ናይ ሎሚ ዓመት ምርጫ ኤውሮጳ ተተሓሒዙ ናይ ተማሃሮ ናይ ሓሶትት ምርጫ ንምክያድ ተፈሪመን። እዚ ኣገባብ ካብ ዝሓለፈ ግዜ ምምሕያሽ እኳ እንተተገብረሉ ምስቲ ኣብ 2022 ዝተኻየደ 1,449 ኣብያተ ትምህርቲ ዝተሳተፋሉ ሓፈሻዊ ናይ ሓሶት ምርጫ እንክወዳደር ዝተሓተ እዩ። “ንሕና ዕጉባት ኢና፡ ርግጽ’ዩ ዝያዳ ኣብያተ ትምህርቲ ክሳተፋ ምደለና” ትብል ዋና ዳይረክተር ናይቲ …

ትማሊ ሰሉስ ዝወረደ በረድ ኣብ ማእከላይን ደቡብን ሽወደን ኣብ ጽርግያታት ዓበይቲ ጸገማት ኣስዒቡ። ኣብ ማእከላይ ደቡባዊ ሽወደን ካብ ዮንሾፒንግ ብሰሜን ሸነኽ ኣብ ዝርከብ ጽርግያ E4 ፡ ዘሎ ምስጋድ ትራፊክ ክሳብ 25 ኪሎ ሜተር ይዝርጋሕ። “ኣብዘን ሰዓታት ክሰርሕ ትጽቢት ኣይነበረንን” ትብል መራሒት ሎሪ ኢቫ ኪንቶማ ካብ ካቢና ንሃገራዊት ሬድዮ ሽወደናዊት ቻነል P4 i Jönköping ኣብ ዝሃበቶ ሓበሬታ።

ክፍሊ ፖሊስ ምብራቓዊ ኡሲማ ሎሚ ንግሆ ኣብ ዝሃቦ ሓበሬታ፡ መኮንናቱ ቅድሚ ሰዓት 9.10 ንግሆ ኣብቲ ተኹሲ ዝተፈጸመሉ ቦታ ከም እተረኸቡን፡ ድሕሪ ሓደ ሰዓት ዝወጸ ሓድሽ ሓበሬታ ድማ በቲ ተኹሲ ዝተጠርጠረ ሰብ ኣብ ትሕቲ ቁጽጽር ፖሊስ ከምዘሎ ዘመልክት ተሓቢሩ። ብመሰረት ጸብጻብ YLE፡ እቲ ጥርጡር ኣብ ሄልሲንኪ ኣብ ትሕቲ ቀይዲ ከምዝኣተወ ተገሊጹ’ሎ። በቲ ተኹሲ ሰለስተ ሰባት መጉዳእቲ ከምዝበጽሖም ይእመን ክብል ኣፈኛ ፖሊስ …

ኣስታት 100 ዝተፈላለያ ክፍልታት መንግስታዊ ጽላት ካብቲ ናይ 11 ሰዓታት ነዊሕ ናይ ዕረፍቲ ግዜ ዝድንግግ ሓድሽ ሕግታት ነጻ ክኾና ኣመልኪተን፡፡ እዚ ማለት ​​ኣብቲ ጽላት ዝዋፍሩ ሰራሕተኛታት ኣብ መንጎ ዝተዘርዘሩ ፈረቓታት ናይ 11 ሰዓታት ዕረፍቲ የድልዮም ማለት እዩ። ርግጽ’ዩ፥ ኣገልግሎት ሄሊኮፕተርን መዕበዪ ህጻናትን ካብቶም ነጻ ዝኾኑ ሰባት እዮም። እዚ ሕድገት ናይ ምግባር ጒዳይ ብብዙሓት ሰራሕተኛታት ይጥለብ ምህላው እዩ ዝግለጽ ዘሎ። “ወይ …

ኣገልግሎት ክሊማ ሽወደን SMHI ኣብ ሰፊሕ ከባቢ ማእከላይን ደቡባውን ሽወደን በረድን ሓያል ንፋስን ክህሉ ምዃኑ ብምምልካት መጠንቀቕታ ኣውጺእ። እቲ ተመሓላሊፉ ዘሎ መጠንቀቕታ ብጫን ኣራንሺን እዩ። ኣብ ገለ ከባቢታት ድማ ክሳብ 30 ሴንቲ ሜተር ዝርጒዱ በረድ ክወርድ ትጽቢት ኣሎ። እቲ ኩነታት ኣየር ንጽርግያ ዘይምቹእ ክገብሮ ስለዝኽእል ፡ መራሕቲ መካይን ክጥንቀቑ ኣብ SMHI ክኢላ ሜትሮሎጂ ማግዳሌና ፎለስታድ ኣተሓሳሲባ’ላ

ማእከላይ ባንክ ሽወደን “ሪክስባንከን”፡ ኣብ ዝቕጽሉ ሒደት ኣዋርሕ ወለድ ንምንካይ ይጽዕር ከምዘሎ እንተኾነ ግና ክሳብ ሽዑ ከምቲ ዘለዎ ክቕጽል ምዃኑ ገሊጹ። በዚ ድማ ነቲ ዋና ወለዱ ንግዚኡ ኣብ 4% ከይተቐየረ ይገድፎ ከምዘሎ ኣፍሊጡ። ኣመሓዳሪ ሪክስባንክ ኤሪክ ቴዲን ምስ ሬድዮ ሽወደን ኣብ ዝገበሮ ቃለ መሕትት፡ እቲ ካብ ዝቕባበ ዝመጽእ ጸቕጢ ኣዝዩ ከምዝቐለለ ብምሕባር፡ ሕጂ ኣብ መወዳእታ ናይዚ ጽድያ ወለድ ምንካይ ዝብል …

ኣቐድም ኣቢሉ ብዙሓት ሰባት ድሕሪ ሽዱሽተ ወርሒ ክፍሊት ዘለዎ ዕረፍቲ ሕማም ይኽልከሉ ነይሮም እዮም። ኣብ መጋቢት 2021 ኣትሒዙ ዝተመሓየሸ ሕጊ ግን ንነዊሕ እዋን ዝኽፈል ናይ ሕማም ዕረፍቲ ክወሃብ ዝፈቐደ ኮይኑ፡ ካብ ሽዑ ጀሚሩ ድማ ቁጽሪ ናይቶም ካብ ሽዱሽተ ክሳብ 12 ኣዋርሕ ናይ ሕማም ዕረፍቲ ዝወስዱ ሰባት ብ60% ወሲኹ’ሎ።

ዳርጋ ፍርቂ ካብ ተማሃሮ SFI ትምህርቲ የቋርጹ — ብዙሓት ድማ ድሕሪ ዓመት ስራሕ ምጅማር ኮነ ትምርቲ ምቕጻል ከም ዘይክእሉ ተገሊጹ። ሃገራዊ ኤጀንሲ ትምህርቲ “ስኮልቨርኬት”፥ ዝበዝሑ ተመሃሮ ስለምንታይ ካብ SFI ይወጹ ከምዘለዉ ኣመልኪቱ መርመራ ኣካዪዱ ኔሩ። “እቲ ምኽንያት ጉዳይ ስድራቤትን ጥዕናን፡ ከምኡ’ውን ናይ ወለዲ ዕረፍቲ ክኸውን ይኽእል። ብዙሓት ግን ብዘይተፈልጠ ምኽንያት እዮም ትምህርቶም ዘቋርጹ ዘለዉ” ትብል መርማሪት ናይቲ ትካል ሃና ኦስተርሉንድ።

ወለዶም ልዕለ ክብደት ዝኾኑ ቆልዑ ኣብ ማእከላይ ዕድመ ከራሻት ናይ ምዃን ተኽእሎኦም ብሽዱሽተ ዕጽፊ ዝዛይድ ምዃኑ ሓደ ሓድሽ መጽናዕቲ ሓቢሩ። ሓዲኦም ወላዲ ልዕሊ ክብደት ምስ ዝኸውን ነቲ ተኽእሎ ብሰለስተ ዕጽፊ ከም ዝዛይድ ኣብ ኢጣልያ ቬኒስ ኣብ ዝካየድ ኤውሮጳዊ ጉባኤ ክቐርብ ምዃኑ ተፈሊጡ’ሎ። ዝርዝር ሓበሬታ ቁመትን ክብደትን ኣብ ማእከላይ ዕድመ (40-59 ዓመት) ዝርከቡ ወለዲን ኣብ ተመሳሳሊ ዕድመ ዝርከቡ ደቆምን ጽኑዕ ምትእስሳር …

ኣብ ዝመጽእ ሚያዝያ ኣብ መላእ ሽወደን ክታበት ኮቪድ ዳግማይ ክጅመር ምዃኑ ተፈሊጡ። ኩሎም ልዕሊ 80 ዓመት ዝዕድሚኦም ከምኡ’ውን ልዕሊ 65 ዓመት ዝዕድሚኦም ዘቤታዊ እምበር ካልእ ክንክን ዘድልዮም ሽማግለታት መበራትዒ ክታበት ኮቪድ ክወስዱ ምኽሪ ቀሪቡ’ሎ። “እቲ ስግኣት ዝወሰኸ ንርኢ’ለና ” ክብል ተጸዋዒ መንግስቲን ክኢላ ለበዳን ማግኑስ ጊስለን ንመደብ ፒ4 ኤክስትራ ሬድዮ ሽወደን ገሊጹ’ሎ። እዚ እናኾነ ኣብ ምምሕዳራት ከተማን ዞባታትን ሽወደን ዝተቖጽሩ …