ኩርናዕ ጸሓፍቲ

 (ድሕሪ ብዙሕ ፍልስፍና፡ ንመዘናግዒ ተባሂሉ ዝቐረበ) ብ ኣማኑኤል ሳህለ             ሰንበት ሰዓት ሓደ ድሕሪ ቀትሪ። ኣብ 80ታት እዩ። ዕዱማት ናብዝን ናብትን ይብሉ። ገሊኦም ኣብ ካልእ መርዓ ዝጸንሑ እዮም። ኣይመጸን፡ ኣየጽሓፈን… ከይብሃሉ እዮም ናብቲ ዳስ ዚኣትዉ ዘለዉ። ገሊኦም’ውን ብሓድሓደ ናይ ኣስታማኮ ጸገማት፡ ጸብሒ ኪበልዑ ስለ ዘይክእሉ፡ ከፊሎም ንምኻድ እዮም ካብ ርሑቕ ቦታ መጺኦም ዘለዉ። ኣብታ ዝሓለፈት መዓልቲ፡ ኣብቲ ጥቓ ዳስ ብዕራይ …

ሓቀኛ ዛንታ ቐዳማይ ክፋል ብጸጋብርሃን ጎይትኦም ኣብ ሓደ ኣጋጣሚ ’የ ተላልየያ። እትውንኖ ትካል ምስ ብርክት ዝበሉ ሰባት ዘራኽባ ብምዃኑ፡ ደጋጊመ ብምምልላሰይ፡ ከም ሰበይ ዓሚል ናይ ትካላ ክኸውን ኣይኣገመንን። ምስ ኩሉ ሕውስቲ’ያ፡ ፍሽኽታ ዘይፍለያ! ንሳ’ያ ስመይ  ጸዊዓ ከም ዝረኽባ ገይራትኒ። ገና እቲ ሕዉስ ባህሪኣ ኣይነከየን። ምስ ኩሉ ብፍሽኽታ’ያ…። “ክገርመካ ከም ሰብ ኣገዳስነትካ ተራእዩኒ መዓስ’የ ዝረኽቦ ክብል’የ ቀንየ። ናይ ፈጣሪ ነገር ኰይኑ …

ምምሕዳር ከተማ ኡምዮ ናይ ሃገረ ሽወደን፡ ብደራስን ጋዜጠኛን ጸጋብርሃን ጎይትኦም ዝተደርሳ ኣርባዕተ ናይ ትግርኛ መጽሓፍቲ ብምሕታም ኣብዚ ሰሙን ናብ ህዝቢ ዘርጊሕወን። እዘን ብደራስን ጋዜጠኛን ጸጋብርሃን ጎይትኦም ዝተደራሳ መጽሓፍቲ፡ ቅድሚ ሕጂ ኣብ ኤርትራ ዝተሓትማ ኮይነን፡ ኣብ ተዛረብቲ ቛንቛ ትግርኛ ዘለውን ኣገዳስነት ኣብ ግምት ብምእታውን፡ ንኤርትራዊ ስነ ጽሑፍ ንምትብባዕን ብምባል እዩ ከሕትመን ክኢሉ። እዘን ምስ ምትሕብባር ኣሕታሚ እምኩሉ ኣብ ሃገረ ሽወደን ተሓቲመን …

ዓቀብትን ኣኽረርትን ማሪተኛታትን (superstitious) ክብል ከሎኹ ነቶም ንነገራት ከምቲ ዘለዎ ኪቕጽል ዚደልዩን፡ ንድሕሪት ኪመልሱ ዚደልዩን፡ ሳየንሳዊ ብዘይኮነ መገዲ ኪሓስቡን ኪሓልሙን ዝደልዩን ሰባት እየ ኣብ ኣእምሮይ ስኢለ ዘለኹ። ከምዚ ዝመርገጺኦም ኣዕሩኽ ኣለዉኒ። እቲ ዝኽተሉዎ መስመር ኣተሓሳስባ ወይ መጎተ ደስ ዚብሎም ግዲ ኾይኑ፡ ኣብቲ እነካይዶ ክትዕ እንሓንሳእስ ደስ ከይበሎም እዮም ዚሰምዑኒ። ’ከምቲ እንደልዮ ክንሓስብ ግዳ ዘይትገድፈና፡ ብሳይነስ ጌርካ ነቲ ኬፍና (ደስ ዘብለና …

ሓቐኛ ዛንታ ካልኣይን መወዳእታን ክፋል ብጸጋብርሃን ጎይትኦም  “ሰብ  የለን  ድዩ?”  ሰብ  ምስ  ስኣነት፡ ሰብ  ደለየት።  ኵሉ  ምጻሩ  ምስ  ስኣነት ድማ፡  ንነብሳ  ክትፍትሽ  ተገደደት፡  ክሳብ ክንድዚ  ሰብ  ካብኣ  ምርሓቑ  ንሳ  ዝፈጠረቶ ጸገም  ምዃኑ  ንምርኣይ፡  ሕሉፍ  ህይወታ ክትፍትሽ ተገደደት. . .። ኢለን  ተስፋይ’ያ  ትብሃል፡  ኣብ’ዚ  ሕጂ እዋን  ጓል  ኣርብዓን  ሸሞንተን  ዓመት’ኳ ኰይና  እንተላ፡  ጣዕሚ  መነባብሮኣን  ነብሳ ትከናኸንን  ብምዃና፡  ክትዕዘባ  ከለኻ  ኣብ መጀመርታ  …

ሓቐኛ ዛንታ ቐዳማይ ክፋል ብጸጋብርሃን ጎይትኦም ኢለን  ካብ  ሃገረ  ጀርመን  ናብ  ኣስመራ ካብ  ትመጽእ  ክልተ  ወርሒ  ኣቚጺራ’ኳ እንተነበረት፡  ወሪስዋ  ምስ  ዝነበረ  ጽምዋ  ግና ዓመታት ዝገበረት ኰይኑ ተሰምዓ። ኣብ  ጀርመን  ካብ  ትቕመጥ  ዕስራን ሓሙሽተን  ዓመት  ብምግባር፡  ኣብ ዝተፈላለየ  ኣጋጣሚ  ናብ  ኣስመራ’ኳ መጺኣ  እንተነበረት፡  ከም  ሎሚ  ገይሩ  ግና ጽምዋን ብሕትውናን ኣይተሰምዓን። “ኣብ  ዓለም  ብዘይ  ሰብ  ከመይ  ኢልካ ይንበር?”  ንነብሳ  ባዕላ  ሓቲታ  መልሲ …

ኤርትራዊ ደራስን ጋዜጠኛን ጸጋብርሃን ጎይትኦም ዓመታዊ ብጋዜጣ västerbottens  ኣብ ዝካየድ ንብሉጽ ኣበርክቶ ዝወሃብ ሽልማት፡ በታ ሎሚ ዓመት ኣብ ሃገረ ሽወደን ዝደረሳን ዘሕተማን  “ወጽዓ እታ ህጻን” ዘርእስታ መጽሓፍ ብምውድዳር ካልኣይ ደረጃ ብምሓዝ ናይ 10 ሽሕ ክሮነር ተሸላሚ ኮይኑ። ደራሲ ጸጋብርሃን ጎይትኦም፡ ንፍጻሜ ካብ ዝበጽሑ ሸሞንተ ተወዳደርቲ፡ እቶም ሸውዓተ ሽወደናውያን ክኾኑ ከለዉ፡ እቲ እንኮ ንፍጻሜ ብምብጻሕ ምስኦም ዝተወዳደረ ወጻእተኛ ክኽውን ድሕሪ ምብቕዑ …

ካልኣይን መወዳእታን ክፋልብጸጋብርሃን ጎይትኦም “እንታይ ብሰንኪ ጽጋበይ ኢልካ ዘረባ። ንምንታይ ተጨንቑኒ፡ ክብረት ሓፍተይ እንታይ እያ ኮይና ዘይትነግሩኒ፡” ኩሉ ዘረባኦም ጋን ስለ ዝኾና ከጨንቓ ጀመረ። “ጸጋ ጓለይ እንቋዕ ደኣ ብሰላም ተመለስክና’ምበር፡ ዘይወለድኪ ኢልና ኣይንጉህን ኢና። ቀደም ዝጓሃናዮ ይኣኽለና። ሎሚ ኣሕዋትኪ ኣብ ዝብጻሕ ስለ ዘብጻሕኪ፡ ንጎይታ ክልተ ግዜ ኣይንልምኖን ኢና። ግዜ ምስ ሓለፈ ጉሂናኸ ጓሂ ክንውስኸልኪ እንተዘይኮይንና እንታይ ክንምልእ ኢልና። ንስኺ ከኣ እንቋዕ ደኣ …

ሓደ እዋን ኣብ ሓደ በረኻ፡ ሓደ ሽደን እተባህለ፡ ትብዓቱ ዝጎደለ ኣንበሳ ይነብር ነበረ። ”ኣንበሳ እናተባህለስ ድፍረት ዝጎደሎ? ከመይ ዲዩ ነገራቱ? ወኻርያ ማለትካ ዲኻ?” ዚብል ኣይሰኣንን።ኣይፋልን፡ አረ ኣንበሳ!ኣንበሳ ደኣ ድፍረቱ ኣበይ ኣጥፊኡዎ?ሽደን፡ ገና ወዲ ሓደ ዓመት ከሎ፡ ምስ ኣደኡን ኣሕዋቱን ንሃድን ኪኸዱ ከለዉ፡ ኣብ ሓደ ጫካ፡ ጎባይ ተጓነፎም። ኣደ ሽደን ንጎባይ ገጠመትሉ። ግን ጎባይ ሓያል ብምዃኑ፡ በተን በላሕቲ ኣቕርንቱ ሰፍሲፉ ናብ …