ፖሎቲካ

ቀዳመይቲ ሚኒስተር ሽወደን ማግዳሌና ኣንደርሰን ን ፕረሲደንት ሩስያ ቭላድሚር ፑቲንን ወራሩን ኣበርቲዓ ከም እትዂንን ገሊጻ። ቭላድሚር ፑቲን ሰራዊት ሩስይ ኣብ ልዕሊ ዩክሬይን ወራር ንኽፍጽም ትማሊ ምእዛዙን ኣብ ዩክሬይን ሓያል ኲናት ይቕጽል ምህላዉን ዝፍለጥ እዩ። “ፕረሲደንት ፑቲን ኣብ ዩክሬይን ዘካይዶ ዘሎ ወተሃደራዊ ስርሒት ብቕጽበትን ብዘይቅድመ ኲነትን ደው ኣቢሉ ሰራዊት ክስሕብ ንጠልብ” ክትብል ንዩክሬይን ዘለዋ ደገፍ ገሊጻ’ላ። ብዘይካዚ ወራር ሩስያ ንኽቕልበስ ን …

ኣውሮጳዊ ሕብረት ብሰንኪ ወራር ሩስያ ካብ ዓዶም ንዝፈናቐሉ ስደተኛታት ዩክሬይን ንምቕባል ድሉው ምህላዉ ኮሚሽነር ሽወደን ኣብ ኣውሮጳዊ ሕብረት ዪልቫ ጆሃንሰን ገሊጻ። እንተኾነ ግና ኣብዚ ዘሎ ዝዓበየ ብድሆ ዩክሬናውያን ኣብ ክንዲ ናብ ምዕራብ ኣውሮጳ ገጾም ዝስደዱ ኣብ ውሽጢ ዩክሬይን እንድሕሪ ተመዛቢሎም እዩ ክትብል ጆንሰን ዘለዋ ስክፍታ ገሊጻ’ላ። ብመሰረት ጆሃንሰን ኲለን ሃገራት ኣውሮጳዊ ሕብረት ስደተኛታት ዩክሬይን ንምቕባል ቊሩባት ምህላወንን መንግስታት ኣውሮጳ ኣብዚ …

ትማል ሓሙስ መራሕቲ ኣውሮጳዊ ሕብረት ኣብ ልዕሊ ሩስያን ቤላሩስን ትርር ዝበለ እገዳታት ኣንቢሮም ኣለዉ። ኣብ ልዕሊ ዩክሬይን ብሩስያ ዝግበር ዘሎ ወራር ብምሉእ ፍቓድን ምትሕብባርን ቤላሩስ ይግበር ብምህላዉ ቤላሩስ እውን ኣብዚ ኣገዳታት ክትኣቱ ተጌራ’ላ። እዚ እገዳታት  “ንጽላታት ፋይናንስ፡ ጸዓት፡ መጓዓዝያ፡ ምቊጽጻር ሰደድ፡ ፋይናንስ ሰደድን ፖሊሲ ቪዛ’ ዝምልከት ኮይኑ  ብዘይካዚ ዝርዝር ገለ ሩስያውያን ዜጋታት እውን ዘጠቓልል እዩ ተባሂሉ’ሎ።

ኣብዚ ሰሙን ኤኖክሰን ንጸጥታዊ ኲነታት ኣውሮጳ ኣመልኪቱ ምስ ብርክት ዝበሉ ኣውሮጳውያን መሻርኽቲ ተዛትይ’ሎ። “ሓባራዊ ስላምን ጸጥታን ከባኢና ንምሕላው ኣብ እንገብሮ ዘሎና ጻዕሪ ህላወ ጥሙር ሓይሊ ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ። ምርኻብ፡ ከምኡውን ምስቶም ኣብ ጥሙር ሓይሊ ዝሳተፉ ኣብ ሰሜን ኣውሮጳ ዘለዉ መሻርኽቲና ብዛዕባ ኲነታትና ምዝታይን ኣዝዩ ኣገዳሲ እዩ ክብል ኣብ ዝሃቦ መግለጺ ሓቢሩ’ሎ። “ኣብ ዩክሬይን ዘሎ ኲነታት ኣዝዩ ተኣፋፊ እዩ፡ ጸጥታዊ ኲነታት …

ዝሓለፈ ቀዳም ክልተ ናብ ዳዕሽ ንምጽንባር ዝጓዓዙ ዝነበሩ ሰብኡት ኣብ መዓርፎ ነፈርቲ ዮተበሪ ላንድቬተር ኣብ ትሕቲ ቀይዲ ምእታዎም ሬድዮ ሽወደን ገሊጻ። ኣዞም ጥርጡራት በቶም ፍቓድ መቐየዲ ዝሓዙ ሓይልታት ጸጥታ ሽወደን SÄPO እዮም ተታሒዞም። እዞም ኣብ ክሊ ዕድመ ኣርዓታት ዝርከቡ ሰብኡት ኣብ ምኽታብ፡ ምስትምሃርን ግብረሽበራ ተዋፊሮም ምጽንሖም ዝገለጸ ጸብጻብ ሬድዮ ሽወደን ምስ ግብረሸራውያን ጒጅለታት ርክብ ከይሃለዎም ኣይተርፍን ብዝብል ኣብ ትሕቲ ቀይዲ …

ትማል ረቡዕ ዩክሬናውያን ኣብ ስቶክሆልም ኣብ ዝርከብ ኤምባሲ ሩስያ ብምእካብ እት ሃገር ን ተገንጸልቲ ዞባታት ዩክሬይን ኣፍልጦ ብምሃባን ወተሃአራዊ ሓገዛት ትገብር ብምህላዋን ተቓዎሞኦም ብሰልፊ ኣስሚዖም። ቅድሚ 20 ዓመታት ወዲ 13 ዓመት እናሃለወ ናብ ሽወደን ዝኣተወ ዩክሬናዊ ሄንሪካ ካሹር “ብ 2001 ካብ ዩክሬይን ንብ ሽወደን እንተዘይኣቱ ሕጂ ምስ ደቀይ ኣብኡ ምሃለኹ ኢለ እንክሓስብ ፍርሒ ይስማዓኒ” ይብል። ን 7 ዓመታት ኣብ ሽወደን …

ሩስያ ንክልተ ተገንጸልቲ ምብራቓውያን ዞባታት ዩክሬይን ከም ናጻ ሃገራት ከም እትፈልጠን ኣዊጃ፡ ናብተን ዞባታት ሰራዊታ ድሕር ምውፋራ፡ ኣውሮጳዊ ሕብረት ኣብ ልዕሊኣ ተወሳኺ እገዳታት ከንብር ምዃኑ ዝሓለፈ ሰሉስ ገሊጹ ኔሩ እዩ። ሚኒስተር ጒዳያት ወጻኢ ሽወደን ኣን ሊንድ ኣብ ማሕበራዊ መራኽቢ ብዙሃን ኣብ ዝለጠፈቶ ሓበሬታ እዚ ተጻብኦ ንሩስያ ዓብዪ ዋጋ ከኽፍላ እዩ ኢላ’ላ። እዚ እገዳ ነቶም “ሩስያ ነዘን ኣውራጃታት ኣፍልጦ ክትህበን ኣለዋ” …

ሩስያ ኣብ ልዕሊ ዩክሬይን ምሉእ ወራር እንድሕሪ ፈጺማ ብሪጣንያ ኣብ ልዕሌኣ እገዳታት ክትጽዕን ተዳልያ ምህላዋ ሚኒስተር ጒዳያት ወጻኢ ሊዝ ትራስ እታ ሃገር ኣፍሊጣ። ንሳ ተወሰኽቲ እገዳታት እውን ክዳለዉ ከም ዝግባእ ወሲኻ ገሊጻ’ላ። ትማል ሰሉስ ቀዳማይ ሚኒስተር ብሪጣንያ ቦሪስ ጆንሰን ሕሳብ ባንክ ሰለስተ ሩስያውያን ቢልዬነራት ከምኡውን ሓሙሽተ ባንክታት ምድስካሉ ዝዝከር እዩ። እንተኾነ ግና ብርክት ዝበሉ ኣባላት ባይቶ እንተላይ ገለ ዓቃባውያን ኣብ ልዕሊ …

ኣብ 2015 ዝተፈረመ ስምምዕ ሚንክስ ደጊም ተቕባልነት ክህልዎ ከም ዘይክእል ፕረሲደንት ሩስያ ቭላድሚር ፑቲን ትማል ቅድሚ ቀትሪ ኣፍሊጡ። ሩስያ ነዘን ተፈንጨልቲ ዞባታት ዩክሬይን ዝኾና ዞባታት ዶነስክን ሉሃንስክን ኣፍልጦ ቅድሚ ምሃባ ሞይቱ ዝጸንሐ ስምምዕ እዩ ክብል ፑቲን ውዱቕ ጌርዎ’ሎ። ውዕል ሚንስክ ኣብ መንጎ ሩስያ፡ ዩክሬይንን እዘን ተፈንጨልቲ ሪፓብሊካት ዶነስክን ሉሃንስክን እተኸተመ ስምምዕ ኮይኑ ህጹጽ ምቊራጽ ተዂሲን ርእሰ ምምሕዳርን ምብራቕ ዩክሬይን ኣፍልጦ ምሃቡ ዝፍለጥ እዩ።

ሩስያ ነተን ካብ ምብራቕ ዩክሬይን ዝተፈንጨላ ዞባታት ከም ናጻ ሃገራት ኣፍልጦ ከም ዝህበን ብቐጥታ ብተሌቪዥን ኣብ ዝፈነዎ መግለጺ ሓቢሩ። ብዘይካዚ ፑቲን ምስዞም ካብ ዩክሬይን ዝተገንጸሉን ደገፍቲ ሩስያን ዝኾኑ መራሕቲ ናይ ምሕዝነትን ምትሕግጋዝን ውዕል ምኽታሙ AFP ጸብጺቡ። ፑቲን ኣብ መንጎ ሩስያን ዩክሬይንን ዝጸንሐ ታሪኻዊ ርክብ ኣመልኪቱ ኣብ ዝሃበ ነዊሕ መግለጺ ዩክሬይን ብቐንዱ ብ ሕብረት ሶቪዬት ዝቖመት ሃገር እያ ኢሉ። እዚ ውሳነ …