ንዝያዳ ሓበሬታ ብዛዕባ ክሮና

ሽወደን፡ ንሰለስተ ዓይነታት ቫይረስ ኮሮና ከም ዝተቓልዐት፡ እቶም ክልተ ከምቶም ኣብ ዓዲ ጣልያን ዝተራእዩ ዓይነታት ቫይረስ ክኾኑ እንከለዉ እቲ ሓደ ዓይነት ድማ ከምቲ ኣብ ዝተረፋ ሃገራት ኤውሮፓን ኣብ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ዝተራእየ ዓይነት ቫይረስ ምዃኑ ኣሃዱ ህዝባዊ ጥዕና ሽወደን ሓቢሩ። ንመቦቀል ናይዞም ዝተፈላለዩ ዓይነታት ቫይረስ ዝምልከት ኣብ ዝሓጸረ እዋን ጸብጻብ ክቐርብ እዩ ክትብል ሓላፊት ጨንፈር ደቀቕቲ ስነ-ሂወት (Micro Biology) ዝኾነት …

ዋና ተጸዋዒ ሕማም ለበዳ ኮሮና መንግስቲ ሽወደን ኣንደርስ ቲግኔል ህላዌ ኮሮና ኣብ ሽወደን ይቕንጠጥ ምህላዉ ኣመልኪቱ። ንሱ ጽዑቕ ክንክን ዝግበረሎም ሰባት እናነከዩ ምምጽኦም ብዓቢኡ ኸኣ መጠነ ሞት ሕሙማት ኮሮና ምንካዩ መርኣያ ናይዚ ምቕንጣጥ ምዃኑ ኣብ ዝሃቦ ጋዜጣዊ መግለጺ ወሲኹ ኣረዲኡ። ሎሚ በዚ ለበዳ ዝሞቱ ሕሙማት 23 ኮይኖም 791 ሓደስቲ ሕሙማት ተረኺቦም ኣለዉ። “ኣብ ቀረባ መዓልታት ብምኽንያት ምውሳኽ ቊጽሪ ተመርመርቲ ዝያዳ …

መንግስቲ ሽወደን ለበዳ ኮሮና ንምክልኻል ዝተጠቀመሉ ስትራተጂ ጉጉይ ከምዝነብረ ኣብ ናይ ትማሊ  ዝተገብረ ናይ መንግስትን ተቓወምትን ናይ ተሌቭዥን ክትዕ ብብርቱዕ ተነቒፉ። ሰልፍታት ተቓዉሞ ብሓፈሻ ብፍላይ ከኣ ክሪስ ደሞክራትን ሽወደን ደሞክራስን ብትርር ብዝበለ ቓና፣ መንግስቲ ንለበዳ ቫይረስ ኮሮና ኣብ ትሕቲ ቁጽጽር ንምዉዓል ዝገበሮ ምንቅስቓስ ጠንቂ ሞትን ቁጠባዊ ክሳራታትን እዛ ሃገር ከጋጥማ ክኢሉ እዩ ብምባል ነቐፌተኦም ኣቕሪቦም። መራሒ መንግስቲ ሽወደን ነቲ ነቐፌታ …

ናይ ክልተ ሰዓት ደረት እኳ እንተተነብረሉ ምንቅስቓስ ሽወደናውያን ክውስኽ ከም እተራእየ ሓበሬታ Telia ኣመልኪቱ። ሓደጋ ለበዳ ኮሮና ኣብ ቦትኡ እኳ እንተሃለወ ብፍላይ ኣብ ዝሓለፈ ሰሙን ሽወደናውያን ብብዝሒ ክንቀሳቐሱ ከም እተራእዩ ድማ ተገሊጹ። እዚ ዝበዝሐ ምንቅስቓስ ሰባት ኣብ ዌስትቡተንን ኖርቡቲንን እዩ ተራእዩ። እዚ ብዳታ ሞባይል ዝተዓቀበ ኣገባብ ምንቅስቓስ ከም ዘመልክቶ ምስ ምብራዕ እቲ ለበዳ ኣብ ወርሓ መጋቢትን ሚያዝያን ዋላኳ ምንካይ ተራእዩ …

ኣብ ዓበይቲ ከተማታት ማልሞን ሄልሲንቦሪን ዝግበር መስርሕ መርመራ ኮሮና ክዛይድ ምዃኑ ሓላፊ ኮሚቴ ምምሕዳር ስኮነ፡ ኦልፍ ዮንሰን፡ ከምዝሓበረ TT ኣቃሊሑ። ኣብ ዝሓለፈ እዋን መርመራ ኮሮና ንምክያድ ካብቶም ኣብ ኣገደስቲ ማሕበራዊ ኣገልግሎት ዝሰርሑ ኣባላት ቅምሶታት (Sample) ወሲዱ ከምዝነበረ ዝፍለጥ ኮይኑ ቀጺሉ ድማ ካብ ኣባላት ህጹጽ ረዲኤትን ፖሊስን ቅምሶታት ክወስድ ምዃኑ ምምሕዳር’ቲ ከባቢ ሓቢሩ። እዚ ዝውሰድ ዘሎ ስጉምታት፡ ንለበዳ ቫይረስ ኮሮና ንምቁጽጻርን …

ግዜ ንድሕሪት ክትመልሶ እንተ ዝከኣል ኔሩ፡ ለበዳ ኮሮና ቫይረስ ንምቁጽጻር ዝወሰድናዮም ስጉምታት ብዝተመሓየሹ ኣገባባት ምተካእናዮም ኔርና ክብል ኣማኻሪ ጉዳያት ለበዳ ሽወደን፡ ኣንድሽ ቲግኒል፡ ምስ ሬድዮ ኢኮት ኣብ ዝገበሮ ርክብ ሓቢሩ። ነቲ ብብዙሓት ሃገራት ዝተወስደ ምሉእ ናይ ምርጋጥ ስጉምቲ ግን ከምዘይድግፎ ሓቢሩ። ኣብዚ ሕጂ እዋን፡ ሽወደን ትኽተሎ ዘላ እስትራተጂ ዝያዳ ክመሓየሽ ተኽእሎታት ኣሎ። ንድሕሪት ተመሊስካ ሎሚ ክትሪኦ እንከለኻ፡ ኣብ መጀምርታ ውን …

ሽወደን ለበዳ ኮሮና ንምግታእ ዝያዳ ኣድላዪ ስጒምቲታት ምውሳድ ከድልያ እዩ ክብል ዋና ተጸዋዒ ሕማማት ለበዳ ኣንደርስ ቲግኔል ምስ ሬድዮ ሽወደን ኣብ ዝገበሮ ጻንሒት ሓቢሩ። ምልስ ኢለ እንክርእዮ ስትራቴጂ ሽወደን ምስ ናይ ካልኦት ሃገራት ዝተቐራረበ ክኸውን ኔርዎ ዝብል ንስሓ ሓዘል መልእኽቲ’ውን ዯመሓላሊፉ’ሎ። በዚ ሕጂ ዘሎና ተመኲሮን ኣፍልጦን ተመሳሳሊ ሕማም እንተጋጢሙና ሽወደን መንጐ ናታን ተመኲሮ ካልኦት ሃገራትን ዝኾነ ስጒምቲ ከም እትወስድ ምተገብረ …

ሽወደን፡ ብመጠኑ ዝነኣሰ እንተዘይኮይኑ ንኻልኣይ ግዜ ከጓንፋ ዝኽእል ዓቢ ዝኾነ ማዕበል ለበዳ ኮሮና ቫይረስ ኣይክህሉን እዩ ክትብል ኣብ ካሮሊኒስካ ሓላፊት ጨንፈር ጸረ ለበዳ ዝኾነት ሓኪም፡ ሱ ኣሊማን፡ ገምጋማታ ከምዝገለጸት SVT ሓቢሩ። ኣብዚ ሕጂ እዋን ብዙሓት ሃገራት ዓለምና ነቲ ክጥቀማሉ ዝጸናሓ ናይ ምርጋጥ ኣገባብ የፍኩሳ ኣብ ዘለዋሉ እዋን፡ ንኻልኣይ ግዜ ብለበዳ ኮሮና ቫይረስ ንኸይጥቃዓ ኣብ ዓቢ ስግኣት ኣለዋ። እዘን ሃገራት እዚኣተን …

ቀዳማይ ሚኒስተር ሽወደን ስቲፈን ሉፊን መንግስቱ ቅድሚ ሳመር ምእታዉ ከበዳ ኮሮና እትምርምር ሃገራዊ ኮሚተ ከጣይስ ምዃኑ ሓቢሩ። እዛ ኮሚተ ፖሊሲ ሽወደን ኣብ ምምካት ለበዳ ኮሮና እትምርምር እያ። መንግስቲ ኣብ ኲሉ ጽፍሕታት፥ ሚኒስትሪታት፥ ቤት ጽሕፈታት ሰብመዚ፥ ምምሕዳራት ከተማ፥ ባይቶን ኲሉ ኣካላት መንግስቲን ዝጸንሖ ኣታሕዛ ብመንፊት እዛ መማዪት ኮሚሽን ክሓልፍ ምዃኑ ድማ ገሊጹ። ኣቐዲሙ መንግስቲ ሽወደን ኩለንትናዊ ገምግማ እተካይድ ኮሚተ ከተጣይስ ከም …

ኣብ ሽወደን ምስፍሕፋሕ ኮሮና ኣዝዩ ልዑል እኳ እንተሎ ኣብ ዝሓለፋ ቀረባ ሳምንታት ምንቊልቋል ከም ዘርኣየ ንጥዕና ሽወደን ኣመልኪቱ ዳታ ካብ ዝእክብ ትካል CSS ክፍለጥ ተኻኢሉ። መጠን ዝልከፉ ሰባት ኣብ ዝበዝሑ ዞባታት ምንቊልቋሉ ዝገለጸ ሓላፊ እቲ መጽናዕቲ ፖል ፍራንክስ እዩ። ድሕሪ ትንሳኤ ብፍላይ ርኡይ ምንቊልቋል ተለከፍቲ ከም እተመዝገበን ድማ ተመልኪቱ። ኣብዚ መጽናዕቲ 172 ሽሕ ሰባት ብወለንታ ምስታፎምን ነቲ ኣፕሊኬሽን ብዛዕባ ጥዕናኦም …